Van deze woorden is het bepalen van het lidwoord nog niet zo makkelijk

Voor veel mensen is het kiezen van lidwoorden voor een zelfstandig naamwoord behoorlijk lastig. Nederlandse woorden kunnen je al aan het twijfelen brengen, maar dat geldt al helemaal voor leenwoorden uit andere talen en nieuwere begrippen. Er zijn vaak geen sluitende regels voor het geslacht van een woord. Daarom is het bij sommige woorden een kwestie van uit het hoofd leren.

Leenwoorden en nieuwere begrippen

In de uitleg over lidwoorden staat dat je een lidwoord kunt bepalen aan de hand van het geslacht van een woord (mannelijk, vrouwelijk of onzijdig). Maar sommige woorden komen uit andere talen en dan is het een kwestie van taalgevoel en uit het hoofd leren. Zo kunnen woorden als ‘blog’ je helemaal aan het twijfelen brengen. En wat moet je doen met een Engels woord als ‘avatar’ of ‘datingsite’?

De jackpot

Het is lastig om te bepalen of het woord ‘jackpot’ een ‘de’- of ‘het’-woord is. Dat komt vooral doordat het een Engels woord is. Deze term kom je volgens Casinojager.com bij allerlei spellen in het online casino tegen, maar werd voor het eerst gebruikt bij het spel poker. Tegenwoordig vind je ze ook bij bijvoorbeeld loterijen, gokkasten en andere spellen. De prijs loopt op als er niet wordt gewonnen en daardoor kunnen jackpots behoorlijk hoog worden.

Het woord jackpot is een leenwoord uit het Engels. In het Nederlands is het een mannelijk woord en dus zeggen Van Dale en de Woordenlijst Nederlandse taal dat het juiste lidwoord ‘de’ is. Het is dus ‘de jackpot’ en ‘het jackpot’ is fout, omdat er geen sprake is van dubbel gebruik.

Het concept

Een concept is een algemeen idee, plan of denkbeeldige voorstelling van iets. We gebruiken het woord tegenwoordig vooral om een voorlopige versie of eerste opzet aan te duiden. Denk bijvoorbeeld aan een ‘conceptrapport’ of een ‘artistiek concept’. Dit woord komt uit het Frans.

De meeste woorden uit het Frans zijn ‘de-woorden’, maar dat geldt niet voor ‘concept’. We hebben dit woord in het Nederlands onzijdig gemaakt en daarom is het een ‘het-woord’, al bestaan er ook onzijdige ‘de-woorden’. Een echte regel voor dit woord is er niet. Daarom moet je dit woord uit je hoofd leren.

Is het ‘de blog’ of ‘het blog’?

Een behoorlijk lastige keuze is ‘de blog’ of ‘het blog’. Het woord ‘blog’ is een verkorting van ‘weblog’ en verwijst naar een online dagboek of regelmatig bijgewerkte website. Daarop wordt bijvoorbeeld nieuws, meningen of ervaringen gedeeld in de vorm van teksten.

Blog is een van de weinige woorden waarbij het niet uitmaakt of je ‘de blog’ kiest of ‘het blog’. Beide lidwoorden zijn goed volgens de Van Dale. De verwarring ontstaat doordat ‘blog’ is afgeleid van ‘het weblog’, wat je zou kunnen zien als ‘het logboek’. Dus zou ‘het blog’ correct zijn. Maar door het gebruik in de dagelijkse taal is inmiddels ook ‘de blog’ geaccepteerd. De Taalunie vindt daarom beide lidwoorden juist.

Het internet

Het internet is een wereldwijd, openbaar netwerk waar gekoppelde computernetwerken data en informatie met elkaar uitwisselen. Maar schrijf je dit woord nu met een ‘de’-lidwoord of ‘het’-lidwoord. In de spreektaal worden de lidwoorden door elkaar heen gebruikt, maar toch is volgens de Taalunie en de meeste andere woordenboeken ‘het internet’ standaard en correct. De voorkeur komt, doordat het wordt gezien als een netwerk en systeem. Dat zijn woorden die het lidwoord ‘het’ hebben.

Hoewel ‘het’ de norm is, wordt soms ook ‘de internet’ gebruikt, maar de meest correcte vorm is ‘het internet’.

De datingsite

Een datingsite is een website waar mensen die op zoek zijn naar een partner, elkaar kunnen leren kennen. Gebruikers maken een profiel aan en kunnen op basis van voorkeuren en interesses profielen doorzoeken. Het is een Engels woord, dat is samengesteld uit twee andere Engelse woorden, ‘dating’ en ‘site’.

Het gaat hier om een samenstelling en daardoor volg je het lidwoord van het laatste deel: ‘site’. Het woord ‘site’ is in het Nederlands een ‘de-woord’. Dus is het correcte lidwoord ‘de datingsite’. Maar je zou ‘site’ ook als onzijdig woord op kunnen vatten, zoals bijvoorbeeld wel het geval is bij ‘het internet’. Maar in de eerste officiële spelling is gekozen voor ‘de datingsite’.